dinsdag 21 februari 2012

Afwerptijd geweien

In de voorjaarsvakantie uiteraard samen met @grofwild een paar keer een tocht gemaakt. Dat was deze morgen zeker niet voor niets. Tijdens een rondje Elspeet totaal 80 herten gezien. Dat is toch weer vrij veel voor deze tijd van het jaar.

Voordat ik met @grofwild een rondje ging fietsen, eerst een rondje met de auto gereden en enkele 'hotspots' bezocht. Aan de randen van de 'hertenrijke' gebieden staan veel boerderijen. Deze 'twinkelende' lichtjes met op de voorgrond een bevroren weiland leverde een mooi beeld op. Tegelijkertijd is dit een typisch Elspeets beeld: een combinatie van bos, weilanden / veehouderij met 'honderden' herten. 

Een van de vele heideveldjes in en rond Elspeet. Wit van de rijp in een vroeg, wat waterig ochtendzonnetje.
Ondertussen is de fietstocht begonnen en fietsen we rustig een bepaalde route waar we wel het een en ander aan herten verwachten. Tussendoor af en toe stoppen om mooie beelden / momenten vast te leggen.

                                    

Wat dieper het gebied in, een locatie waarvan we weten dat daar regelmatig de geweidragers te vinden zijn. Dit keer merkten de herten ons eerder op, dan wij hen, maar dat werd later wel weer goed gemaakt.

Samen met @grofwild van www.grofwild.blogspot.com toch geprobeerd de geweidragers wat dichter te benaderen. Juist in deze tijd is het mooi om te volgen wanneer ze hun gewei afwerpen. We hadden 'geluk'.
Dit viertal 'heren', wat een vijftal bleek te zijn, leeft nu weer vreedzaam met elkaar in een klein roedel. De bronsttijd ligt weer even achter ons, dus de 'vrede' is onderling weer getekend.
Ik gaf al aan dat we 'geluk' hadden omdat we op deze foto mooi kunnen zien dat er 1 hert z'n gewei al heeft afgeworpen en 1 hert 1 van de 2 stangen al afgeworpen heeft. De andere 3 heren hebben hun complete gewei nog, maar dat zal niet lang meer duren. Het proces van afwerpen gaat als volgt:

Elk jaar werpen de mannelijke herten de stangen af. Door zogenaamde beenvreters wordt via het bloed het bot net onder de rozenkrans opgelost en werpen de herten hun gewei af. Het tijdstip van afwerpen wordt door de hoeveelheid van het mannelijke geslachtshormoon bepaald. Eerst de oudere herten (februari-maart) en pas later (maart-april) de jongste herten. Soms worden de stangen gelijktijdig afgeworpen, maar het kan ook wel eens een paar dagen duren voordat de tweede stang valt. Het breukvlak, de zegel, is eerst nog rood van het bloed. Vrijwel direct begint de groei van het bot en vormt het nieuwe gewei, dat vooralsnog door een zachte grijsbehaarde huid, de bast, omgeven is. Net onder de huis en op het bot lopen de bloedvaten, die het groeiende gewei voeden. Na 4-5 maanden is het gewei volgroeid en is de kern van bot verhard en verkalkt. De basthuid sterft af en gaat los zitten. Dit gaat met jeuk gepaard en de herten schuren met het gewei tegen kleine boompjes. Door dit vegen worden de takken en bomen beschadigd waardoor sappen uit de boombast vrijkomen. Deze boombastsappen geven tesamen met het nog aanwezige bloed in de basthuid, de kleur aan het gewei. In het gewei ziet men in de lengterichting 'baantjes' lopen, dit geeft aan waar de bloedvaten liepen.De geweipunten blijven blank, omdat die door intensief vegen de sappen geen vast krijgen op het gewei. (bron: www.hetedelhert.nl
We hopen dat we de komende maanden ook weer foto's kunnen bloggen van de opbouw van het gewei, hopelijk ook weer van deze vijf 'heren'. Dit was voor mij toch ook wel bijzonder omdat ik dit nog niet eerder zo heb gezien en kon vastleggen op de foto.



   

We hebben onze vrienden een poos kunnen observeren en zij ons... Na een tijdje trokken ze toch verder en gingen de dekking in richting hun daginstand.
Bijzonder (moerassig) stukje Elspeet. Langs een pad vonden we op verschillende takken deze witte 'veertjes' wat waarschijnlijk iets van schimmels o.i.d. zijn. Heel licht en kwetsbaar. Enkele dagen later was het ook weer verdwenen.
We werden op een andere locatie nog verrast door onderstaand roedel van ongeveer 20 hinden. Zij schrokken van ons en wij schrokken van hen. Terwijl we op een bospad fietsten liepen ze op een meter of 30 afstand in de bosrand. Waarschijnlijk schrokken ze van ons en gingen met onze fietsrichting mee, op de loop.

Dat gaf ons later de kans, toen ze het bos uitgingen een weiland over om ze te fotograferen. Zoals een volger op twitter ook al aangaf, zijn dit niet de mooiste beelden omdat ze gefotografeerd worden in een onrustige 'stand'. Door onze aanwezigheid zullen ze vast iets onrustiger geworden zijn, maar de route die ze namen is wel hun vaste route, hun wissel op weg naar de daginstand waar ze deze ochtend blijkbaar wat later op weg naar toe waren gegaan.

Toen de dames ver genoeg waren voor hun gevoel, kwamen ze dampend (door de kou) tot rust en dat leverde dit mooie plaatje op. Daarna trokken ze rustig de dekking in.
Al met al weer een mooie ochtend met veel ontmoetingen met de herten! Voorlopig zal er even geen bostocht in zitten!

2 opmerkingen:

  1. Hoi Leonard
    Wat een heerlijke serie
    De laatste foto met de damp uit hun neusgaten..Ja geweldig. Ook de Edelherten die over de afrastering gaan..Heerlijk moment..
    Ik neem aan dat het witte op die tak een zwam is..ja toch? ...Erg mooi!
    Groetjes Henk

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Leonard schitterende serie hoor
    Pracht beesten zeg
    Kan ik niet een keer met je mee op pad
    Gr Chris

    BeantwoordenVerwijderen